Voor de eerbiediging van de authentieke vrijheid van de persoon
We bidden om respect voor de meest heilige mensenrechten: gewetensvrijheid, godsdienstvrijheid, vrijheid van denken, meningsuiting en onderwijs op alle gebieden, en voor een einde aan het oneigenlijke gebruik van “haatmisdrijven” of het verbod op “discriminatie” als instrument voor terreur en ideologische standaardisering.
Het Tweede Vaticaans Concilie heeft, sprekend over de roeping van de mens en speciaal over de waardigheid van de menselijke persoon, de katholieke leer over het geweten in herinnering gebracht. Juist het geweten is op specifieke wijze bepalend voor die waardigheid. Het is immers “de meest verborgen kern en het heiligdom van de mens, waarin hij alleen is met God wiens stem binnen in hem weerklinkt”. Zij zegt duidelijk “in de oren van zijn hart: doe dit, vermijd dat”. Dit vermogen om het goede te bevelen en het kwade te verbieden dat de Schepper in de mens heeft gelegd, is de voornaamste eigenschap van de persoon. [1]
Maar de mens kan slechts in vrijheid tot het goede keren, een vrijheid, die door de mensen van onze tijd zo wordt aangeslagen en vurig wordt nagestreefd: en terecht. Maar dikwijs cultiveren zij die vrijheid op een verkeerde wijze, alsof het vrij stond, alles te doen wat hun maar bevalt, het kwade niet uitgezonderd. De ware vrijheid echter is een verheven teken van Gods beeld in de mens. De mens is het dus aan zijn waardigheid verschuldigd, te handelen volgens een bewuste en vrije keuze, nl. bewogen en geleid door een innerlijke persoonlijke overtuiging, en niet onder de invloed van een blinde innerlijke impuls of van louter uiterlijke dwang.[2]
De menselijke persoon is het fundament en het doel van de sociale orde; hij is het onderwerp van onvervreemdbare rechten die hij niet van buiten af krijgt, maar die voortvloeien uit zijn eigen natuur. Niets of niemand kan ze vernielen en geen dwang van buiten kan ze vernietigen want ze zijn geworteld in wat het diepst menselijk is. Op dezelfde wijze is de persoon niet te herleiden tot zijn sociale, culturele of historische gegevenheden, want het meest eigene van de mens, die een geestelijke ziel heeft, is streven naar een doel, dat de wisselende omstandigheden van zijn bestaan overstijgt. Geen enkele menselijke macht mag zich verzetten tegen de ontplooiing van de persoonlijkheid van de mens.
Uit dit eerste en fundamentele principe van de sociale orde, namelijk, dat de maatschappij bestaat voor de persoon, volgt dat iedere maatschappij zo georganiseerd moet zijn dat elke mens zijn roeping in volle vrijheid moet kunnen realiseren en meer zelfs, hem hierbij moet helpen.
Vrijheid is het edelste voorrecht van de mens. Te beginnen met de meest intieme keuzen moet ieder mens zich kunnen uitdrukken in een helder bewuste keuze ingegeven door zijn eigen geweten. Zonder vrijheid zijn de menselijke daden leeg en waardeloos. [3]
GEBED
Heer Jezus, de mensheid die U hebt gered
heeft vele ploegscharen in zwaarden veranderd
en de dreigementen en angstkreten
lijken de levensliederen tot zwijgen te brengen.
U beloofde bij ons te blijven elke dag,
hoor onze schreeuw vandaag
en wees U voor onze generatie
de Leraar en Herder die naar vrede leidt.
Hoe absurder het project van de nieuwe toren van Babel
die de ideologieën voorstellen
en hoe schrijnender de prognoses
van degenen die op zand hebben gebouwd,
hoe vastberadener we ons tot U wenden.
Kom weer naar boven, Heer, naar de berg,
we gaan met U mee om U te horen verkondigen
voor onze generatie het geheim van het ware geluk.
Vertel ons met uw wijze en veerkrachtige stem de belofte en het programma:
“Zalig de vredestichters,
want zij zullen kinderen van God genoemd worden”.
Schenk ons de vrijheid van uw genade
om rechtvaardigheid en verantwoordelijke liefde te leven.
Leer ons hoe we vorm kunnen geven aan een nieuwe cultuur
waar deelname mogelijk is
voor ieder mens, groep, volk en ras.
Mogen we nooit gefascineerd zijn door de wereld
met die schijnbare, opportunistische en kortstondige vrede
die U hebt afgewezen.
Heer Jezus Christus, geef ons uw vrede,
die vloeit uit uw doorboorde hart,
vrede in waarheid, gerechtigheid en liefde. Amen.[4]
[1] Dominum et vivificantem 43
[2] Gaudium et Spes, 17
[3] Boodschap van Zijne Heiligheid Johannes Paulus II bij de viering van de 21e Werelddag van de Vrede, 1 januari 1988
[4] Gebed met de jongeren voor de vrede van Paus Johannes Paulus II, Rome, Zaterdag 30 maart 1985
